Türkiye Cumhuriyeti Moskova Ticaret Müşaviri Feridun Başer ikili ticari ilişkileri değerlendirdi

* Türkiye ve Rusya liderlerinin mutabık kaldığı 100 milyar dolarlık ticaret hacminin gerçekleşmesine yönelik Çalışma Grupları faaliyetlerini sürdürüyor. İki ülke arasında uygulanan ticari, ekonomik, bilimsel, teknik ve kültürel alanlarda işbirliğine ilişkin Orta Vadeli Program, 100 milyar dolarlık hedefe ulaşılması için bir yol haritası niteliği taşıyor.

* Türkiye Cumhuriyeti Moskova Ticaret Müşaviri Feridun Başer, Almanya’dan sonra en önemli ikinci ticaret ortağımız olan Rusya pazarına girerken dikkat edilecekler ve başarılı olma faktörleri hakkında önemli bilgiler verdi. Rusya İhracat Merkezi Türkiye Temsilcisi Radik Gimatdinov ise Rusya ile iş yapmak isteyenlere tavsiyelerini sıraladı.

Türkiye Cumhuriyeti Moskova Ticaret Müşaviri Feridun Başer, Almanya’dan sonra en önemli ikinci ticaret ortağımız Rusya ile iş yapmak isteyen firmalara, hem pazarda dikkat etmeleri gereken hususlar hem de kalıcı olmaları yönünde önemli bilgiler aktardı.

Türkiye-Rusya ticari ilişkilerini nasıl özetlersiniz?

Rusya, toplam ihracatımızda yüzde 2’nin biraz üzerinde, toplam ithalatımızda ise yaklaşık yüzde 11 civarında bir paya sahip. Rusya, toplam dış ticaret hacmimiz dikkate alındığında Almanya’dan sonra en önemli ikinci ticaret ortağımız.   2020’nin ilk 8 ayında en çok ihracat yaptığımız 10’uncu ve en çok ithalat yaptığımız üçüncü ülke. Ülkemiz ise Rusya’nın genel ithalatında 10’uncu, ihracatında ise beşinci ülke konumunda. Tarım ve imalat sanayi ürünleri başlıca ihraç kalemlerimizi oluştururken, enerji, hammadde ve yarı mamuller, hububat, yağlı tohumlar ve kalıntıları gibi ürünler Rusya’dan ithalatımızda ön plana çıkıyor.

POTANSİYEL SEKTÖRLER

100 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmamızı sağlayacak potansiyel sektörler neler?

100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi, önemli bir çıpa. Ticaret hacminin kısa, orta ve uzun vadede dengeli bir şekilde artırılmasına yönelik plan ve programlar hazırlanıyor. Bu kapsamda, Türk-Rus Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu ve Komisyon bünyesinde kurulan Çalışma Grupları, bu hedefe ulaşılmasının önünü açan çalışmaları hayata geçiren aktif mekanizmalar. Ayrıca, iki ülke arasında uygulanan ticari, ekonomik, bilimsel, teknik ve kültürel alanlarda işbirliğine ilişkin Orta Vadeli Program, 100 milyar dolarlık hedefe ulaşılması için bir yol haritası niteliği taşıyor. Makina, otomotiv yan sanayi, sağlık ürünleri, gıda sanayi, plastik ve kauçuk ürünler, metallerin işlenmesinden elde edilen ürünler, konfeksiyon, hayvansal ürünler, gemi sektörü, güvenlik ürünleri gibi birçok alanda yatırım ve dış ticaret potansiyeli bulunuyor.

YENİ DÜZENLEMELER

Yeni normalde; yatırımcı Türk iş insanlarını direkt olarak etkileyecek yeni uygulamalar, kısıtlamalar veya değişiklikler var mı?

Salgınla birlikte elektronik beyan merkezleri oluşturulma çalışmaları ile gümrüklerde dijitalleşme konusu hız kazandı. Rusya Federasyonu’nda 2024 yılına kadar kayıt dışılığın azaltılması ve tüketici refahı da gözetilerek eşit rekabet koşullarının tesisinin sağlanması amacıyla tüm ithal ürünlerin, ‘QR’ kodlarıyla etiketlenerek ülkeye girişinden nihai tüketiciye ulaşıncaya kadarki sürecinin izlenebilmesi amacıyla ‘Birleşik Ürün Etiketleme ve Takip Sistemi’ ihdas edildi.

Son düzenlemelere göre, 1 Temmuz 2020’den itibaren muhtelif tütün ürünleri ile ayakkabı ve ilaç ürünlerinde etiketleme uygulaması zorunlu hale geldi. Mezkûr etiketleme uygulamasının kameralar, parfümler, lastikler, bebek mamaları, bitkisel yağlar, ev kimyasalları, kozmetikler, alkolsüz içecekler, hazır et ve balık ürünleri, bakkaliye ile ev aletlerini de içerecek şekilde genişletileceği hüküm altına alındı. Yine ihracatımızda önemli bir yer tutan hafif sanayi ürünlerinin zorunlu etiketlemesine 1 Ocak 2021’de başlanacak.

BASİTLEŞTİRİLMİŞ GÜMRÜK HATTI

Rusya Federasyonu tarafından bazı ürünlerde GTS kapsamında ülkemize tek taraflı tavizler (gümrük vergisi oranından yüzde 25 indirim) uygulanıyor. Söz konusu uygulama için FORM A menşe belgeleri kullanılıyor. Pandemi sonrası söz konusu belgelerin elektronik ortama taşınarak e-imzalı şekilde gönderilmesine yönelik girişimlerimiz hız kazandı.

Ayrıca bu dönemde ihracatımızda Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) kullanımının arttığı gözlemleniyor. 2016 yılında Rusya’ya yapılan tüm ihracatımızın içinde BGH kullanımı payı yüzde 2 iken 2020’nin ilk 7 ayında yüzde 8’e çıktı. Sisteme kayıtlı 1.179 aktif firmamız bulunuyor.

TÜRK FİRMALARINA ÖZEL İLGİ

Türk iş insanları için hangi bölgelerde ne tür fırsatlar bulunuyor?

Rusya, dünyanın coğrafi büyüklük sıralamasında birinci sırada yer alan ülkesi. Yaklaşık 17 milyon kilometrekarelik bir alanda 85 bölgeden oluşan bir coğrafyadan bahsediyoruz. Öncelikle, ekonomik aktivitenin ve tüketimin, ülkenin batısında yoğunlaştığını, ekonominin yüzde 20’sinden fazlasına hitap eden Moskova’nın toplam dış ticaret işlemlerinin değer bazında yüzde 40’ından fazlasının da merkezi konumunda bulunduğunu belirtmemiz gerekiyor.

Türk yatırımları ağırlıklı olarak Rusya Federasyonu genelinde Tataristan Cumhuriyeti ve Kaluga Bölgesi’nde yer alıyor. Başta Başkurdistan Cumhuriyeti olmak üzere birçok bölge, Türk firmalarına özel bir ilgi gösteriyor. Bölgeler bazında çalışma yapmak isteyen firmalarımızın Müşavirliğimiz ve Ataşeliklerimiz ile mutlaka temasa geçerek bilgi almalarını öneriyoruz.

ALICILARA ULAŞMA YÖNTEMİ

Türk iş insanlarının yaşadıkları zorlukların aşılmasında ne gibi yollar izleniyor?

Rusya’da mesleki örgütlere, ticaret ve sanayi odalarına üyelik zorunluluğu olmaması hasebiyle güncel ithalatçı, toptancı ve üretici firmalar listesine ulaşmada sıkıntı yaşanıyor. Ayrıca, Rusya’da firmalar sık aralıklarla el değiştirebiliyor. Kurumsal yapıdaki firmalar ise yine kurumsal e-posta adreslerine iletilen çok sayıda mesajı güvenlik duvarı uygulamalarıyla engelleyebiliyor. Sonuç itibarıyla, Rusya’da ilk aşamada e-posta marifetiyle uygulamaya geçirilen bir pazara giriş stratejisinin müspet bir şekilde sonuçlanması nispeten düşük bir olasılık. Müşavirliğimizce tüm kaynaklar değerlendirilerek firma eşleştirmeleri sağlanmaya çalışılıyor.

Fuarlar pazara girişin anahtarı

Rusya’da mutlaka katılım sağlanması gereken fuarlar hangileri?

Fuar iştiraklerini, mal ve hizmet ihracatında Rusya pazarına girişte çok önemli bir enstrüman olarak değerlendiriyoruz. Ticaret Bakanlığımız, 2019 yılında Rusya’da düzenlenen fuarlar arasında 22 fuarı milli katılım, 120 fuarı bireysel katılım ve 9 fuarı prestijli fuar olarak belirledi ve destek kapsamına aldı. Öte yandan, eğitim, bilişim, sağlık, film gibi çeşitli hizmet sektörlerinde düzenlenen 33 fuar, bireysel katılımı desteklenen fuarlar listesine dahil edildi. Söz konusu fuar listelerinin oluşturulmasında Müşavirliğimizin de görüşleri alınıyor. Bu nedenle, ‘şu fuara özellikle katılım sağlayın’ demek yerine, firmalarımızın Bakanlığımız tarafından dikkatlice değerlendirilerek hazırlanan ve web sitesinde yayımlanan destek kapsamına alınmış fuar listelerini inceleyerek, kendi ürünlerine uygun olan bir fuara katılımlarının yerinde olacağını ifade etmek isterim.

E-TİCARET YÜZDE 10’A ÇIKTI

e-ticarette yer almak isteyenler için ne tavsiye edersiniz?

Rusya’da, 18 yaş üstü toplam 75 milyon internet kullanıcısı bulunuyor. Online alışveriş işlemlerinin hacminde ve bu sektörde faaliyet gösteren firmaların cirolarında önemli artışlar olduğunu gözlemledik. 2020’nin ilk yarısında e-ticaretin toplam perakende ticaretteki ağırlığı Rusya’da yüzde 10.9’a çıktı. 2019’da 45 milyar rubleye ulaşan online gıda ürünleri satışının (restoran siparişleri hariç) 2020’de üç katına çıkması bekleniyor.

Rusya Federasyonu’nda online ticaret zaten yükselen bir trenddi; salgın da bu gelişmeyi perçinledi. Firmalarımızın, Ticaret Bakanlığımızın yurt dışı birim desteklerinden de faydalanarak, Rusya’da bir depo yapılanmasına gitmeleri ve online ticaret firmaları vasıtasıyla Rus tüketicilere ulaşmaları mümkün görünüyor.

KOBİ’LERE İŞBİRLİĞİ ÖNERİSİ

Türk ve Rus KOBİ’leri için potansiyel işbirliği alanları neler?

Rusya’da küçük ve orta ölçekli işletmelerin milli hasıladaki payı yaklaşık yüzde 20.2 gibi düşük bir seviyede. Bu anlamda, ülkemiz ciddi bir potansiyele sahip. Tecrübe paylaşımı çerçevesinde işbirliğinin temelleri atılarak, bu aktörler arasındaki ticari ve yatırım ilişkilerin ileri seviyelere çıkarılması mümkün. Taraflar arasında bir işbirliği protokolünün imzalanması amacıyla ilgili merciler görüşmelerini sürdürüyor. En iyi iş uygulamaları, teknoloji transferi, kümelenme gibi konularda işbirliği yapılabileceği değerlendiriliyor.

https://www.itohaber.com/haber/guncel/213520/100_milyar_dolarlik_ticarete_yol_haritasi.html